lind.no
Kark
Utdrag
Kjelder og noter
Noter etter side
Noter etter emne
Frostatingslova
Kvad
Bibelen
Helgenar
Personar
Historie
Kart
Lenker
Alle sider
Korsvikaspillet
Kark   ( noter: Rigstula )
Roman av Idar Lind - Det Norske Samlaget 2000
 
I Rigstula er guden Heimdall på vandring. Han ligg med tre ulike kvinner og blir stamfar til dei tre stendene (samfunnsklassane): Trælen, bonden og jarlen.

Utdrag frå romanen (s 48):

     Kvelden etter, da dei bar fram den nyfødde jarlesonen, da sto eg òg der inne i salen, langt bak. Kongen var på Lade denne jula, han dei kalla «den gode» fordi det var godt at det var så lite bry med han. Like kristen som du, men han blota til Odin og Frøy i lag med Sigurd Ladejarl, for godt år og fred. Og dei bar fram guten og la han i hendene til faren, og da Sigurd løfta han opp, da ausa kongen vatn over han etter gammel skikk, og ga han namnet sitt, Håkon. Matmor løfta gullringen som ho alltid bar med seg, og ho song høgt:
     Ein son vart fødd, sveipt i silke, ausa med vatn, Jarl vart han kalla.
     Der inne i den store salen vart jarlesonen helga til Odin og Tor, og til Torgerd Hølgabrur, men eg gjekk hit. I dette tronge rommet lukta det enno av blod og fødsel. Mora la guten i armane mine, og eg song stilt:
     Træl vart han kalla, voks han gjorde, vel han treivs. Sia fekk han freiste styrken: Bastreip batt han, gjorda bører, bar heim kvist heile dagen, laga gjerde, gjødsla åkrar, dreiv fram svin, gjette geiter, grov opp torv.

Frå Rigstula:

Islandsk
 
Nynorsk Bokmål
7.
Jóð ól Edda
jósu vatni,
hörvi svartan,
hétu Þræl.
6.
Barn fekk Edda,
var aust med vatn
[- - -]
svart av hamlet
vart heitande Træl.
 
7.
Barn fikk Edda,
Det østes med vatn
svart i huden
fikk hete Trell
8.
Hann nam at vaxa
ok vel dafna;
var þar á höndum
hrokkit skinn,
kropnir knúar
[- - -]
fingr digrir,
fúlligt andlit,
lútr hryggr,
langir hælar.
 
7.
Hendene hadde
skrukkut hud,
kropne knokar,
[kartnaglar ljote]
og digre fingrar.
Fælt var andlet,
lutryggja var han,
med lange hælar
8.
Vokse han gjorde
og vel trives;
på hendene hans
var huden skrukket,
krøkte knuer
[og kartnegler hadde han]
store fingrer,
stygt ansikt,
lut rygg,
lange hæler
9.
Nam han meir at þat
megins of kosta,
bast at binda,
byrðar gerva,
bar hann heim at þat
hrís gerstan dag.
8.
Voks han gjorde,
og vel han treivs.
Sidan fekk han freiste
    styrken:
bastreip binde
og byrdar gjurde,
ris bar han heim
heile dagen.
 
9.
Han gikk til arbeid
med alle krefter,
basttau bandt han,
gjorde bører,
kvist bar han heim
hele dagen.
33.
Svein ól Móðir,
silki vafði,
jósu vatni,
Jarl létu heita.

34.
Bleikt var hár,
bjartir vangar,
ötul váru augu
sem yrmlingi.
 

31.
Ein svein fekk Moder,
vart sveipt i silke
og aust med vatn.
Jarl vart han kalla
Gulbleikt hår,
globjarte vangar,
atal i augo,
som orm du såg.
34.
Sønn fikk Mor,
og svøpte i silke,
han østes med vatn,
Jarl kalts han;
lyst var håret,
lyslette kinnene,
øynene kvasse
som ormetungens.
35.
Upp óx þar
Jarl á fletjum,
lind nam at skelfa,
leggja strengi,
alm at beygja,
örvar skefta,
fleini at fleygja,
frökkur dýja,
hestum ríða,
hundum verpa,
sverðum bregða,
sund at fremja.
32.
Opp voks der
Jarl i garden.
Skjold mun han
    svinge,
strengjer leggje,
alm bøye,
orvar skjefte,
på hestar ride,
hundar eggje,
sverd bruke
og symjing øve
35.
Der vokste Jarl
opp i hallen,
svingte skjold,
satte strenger
på buene sine.
skjeftet piler,
skjøt med flein
og frankiske spyd;
red hester,
hisset hunder,
lærte å svømme,
og sverdet drog han.

 

Islandsk: Foreningen Forn Sed.
Nynorsk: Omsett av Ivar Mortensson-Egnund.
Bokmål: Omsett av Ludvig Holm-Olsen.

 

Copyright © Idar Lind (idar@lind.no)